Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

aliquem verberibus Dig

  • 1 decido

    I dē-cido, cidī, —, ere [ cado ]
    1) падать ( imber decidit H); спадать (caelo PM или de caelo Pl, glandes decĭdunt arbore O; poma ex arboribus decidunt C); ниспадать, спускаться ( tunica ad pedes decidit Su); выпадать (comae O, dentes decidunt PM); рухнуть, рушиться ( gravi casu H); упасть, свалиться (equo Cs; ab equo in arva O; ex equo in terram Nep)
    2) попадать, впадать (in lacum Su; перен. in fraudem C); потерпеть неудачу, провалиться ( perfidiā amicorum Nep)
    nunc eo decidit, ut exsul de senatore fieret PJ — теперь он так пал, что из сенатора стал изгнанником
    d. spe Su, de spe Ter и a spe Lутратить надежду
    3) погибать, сойти в могилу ( morbo Pl)
    II dē-cīdo, cīdī, cīsum, ere [ caedo ]
    1) срубать ( silvas PM); отрубать, отсекать (caput Sen, VP, QC); отрезать ( folia arboribus PM); подрезать, обрезать ( pennas H)
    3)
    а) покончить, порешить (negotium H, Su; quaestionem Dig)
    б) столковаться, закончить (cum aliquo, de re aliquā C)
    4) точно определять, выражать ( aliquid propriis verbis Q)

    Латинско-русский словарь > decido

  • 2 decido

    [st1]1 [-] dēcīdo, ĕre, cīdi, cīsum [de + caedo]: - tr. qqf. intr. - [abcl][b]a - couper, abattre. b - diminuer, abaisser, retrancher, réduire. - [abcl]c - décider (une question), régler, arranger, transiger. - [abcl]d - battre, mettre en pièces.[/b]    - decidere pennas, Hor. Ep. 2, 2, 50: couper les ailes.    - decidere vectigal ad tertiam partem, Lampr. Alex. Sev. 38: réduire l'impôt au tiers.    - cum aliquo decidere: s’arranger avec qqn.    - cum aliquo de aliqua re decidere: conclure un arrangement avec qqn.    - decidere rem cum aliquo, Cic.: régler une affaire avec qqn.    - decidere cum accusatore, Cic.: composer avec l'accusateur.    - in jugera decidere ternis medimnis, Cic.: transiger pour trois médimnes par arpent.    - indulgenter fortuna decidit cum eo qui... Plin.: la fortune a traité avec indulgence celui qui...    - istam jam aliquovorsum tragulam decidero, Plaut. Casin. 2.4.18: [j'aurai bientôt détourné ce coup vers un autre endroit] = je vais maintenant mettre fin à ce coup.    - aliquem decidere verberibus, Dig. 47, 21, 2: rouer de coups qqn. [st1]2 [-] dēcĭdo, ĕre, cĭdi [de + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber (d'un lieu élevé). - [abcl]b - tomber sous les coups, périr, succomber. - [abcl]c - déchoir, échouer.[/b]    - equo decidere: tomber de cheval.    - ex astris decidere: tomber des astres = tomber du faîte de la gloire.    - poma ex arboribus decidunt, Cic. de Sen. 19: les fruits tombent des arbres.    - flumina in mare Rubrum decidunt, Curt.: (ces) fleuves se jettent dans la mer Rouge.    - spe (de spe, a spe) decidere: avoir son espoir trompé.    - a spe societatis Prusiae decidit, Liv. 37, 26: il a perdu l'espoir d'une alliance avec Prusias.    - in fraudem decidere, Cic.: en venir à commettre un crime ou tomber dans un piège.    - eo decidit ut... Plin.-jn.: il a été réduit à...    - toto pectore decidi, Tib.: je suis tout à fait sorti de son coeur, elle m'a entièrement oublié.
    * * *
    [st1]1 [-] dēcīdo, ĕre, cīdi, cīsum [de + caedo]: - tr. qqf. intr. - [abcl][b]a - couper, abattre. b - diminuer, abaisser, retrancher, réduire. - [abcl]c - décider (une question), régler, arranger, transiger. - [abcl]d - battre, mettre en pièces.[/b]    - decidere pennas, Hor. Ep. 2, 2, 50: couper les ailes.    - decidere vectigal ad tertiam partem, Lampr. Alex. Sev. 38: réduire l'impôt au tiers.    - cum aliquo decidere: s’arranger avec qqn.    - cum aliquo de aliqua re decidere: conclure un arrangement avec qqn.    - decidere rem cum aliquo, Cic.: régler une affaire avec qqn.    - decidere cum accusatore, Cic.: composer avec l'accusateur.    - in jugera decidere ternis medimnis, Cic.: transiger pour trois médimnes par arpent.    - indulgenter fortuna decidit cum eo qui... Plin.: la fortune a traité avec indulgence celui qui...    - istam jam aliquovorsum tragulam decidero, Plaut. Casin. 2.4.18: [j'aurai bientôt détourné ce coup vers un autre endroit] = je vais maintenant mettre fin à ce coup.    - aliquem decidere verberibus, Dig. 47, 21, 2: rouer de coups qqn. [st1]2 [-] dēcĭdo, ĕre, cĭdi [de + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber (d'un lieu élevé). - [abcl]b - tomber sous les coups, périr, succomber. - [abcl]c - déchoir, échouer.[/b]    - equo decidere: tomber de cheval.    - ex astris decidere: tomber des astres = tomber du faîte de la gloire.    - poma ex arboribus decidunt, Cic. de Sen. 19: les fruits tombent des arbres.    - flumina in mare Rubrum decidunt, Curt.: (ces) fleuves se jettent dans la mer Rouge.    - spe (de spe, a spe) decidere: avoir son espoir trompé.    - a spe societatis Prusiae decidit, Liv. 37, 26: il a perdu l'espoir d'une alliance avec Prusias.    - in fraudem decidere, Cic.: en venir à commettre un crime ou tomber dans un piège.    - eo decidit ut... Plin.-jn.: il a été réduit à...    - toto pectore decidi, Tib.: je suis tout à fait sorti de son coeur, elle m'a entièrement oublié.
    * * *
    I.
        Decido, decidis, decici, penul. prod. decisum, decidere, A caedo caedis compositum. Plaut. Couper.
    \
        Decidere, per metaphoram capitur pro Determinare. Cic. Decider et mettre à fin.
    \
        Decidere. Vlpian. Appoincter, ou faire quelque accord et composition ensemble, Composer.
    \
        Transigere et decidere cum aliquo. Cic. Transiger et appoincter.
    \
        De aliquo negotio decidere. Cic. Transiger et appoincter de quelque affaire.
    \
        Quaestionem decidere. Papinianus. Decider, Determiner.
    \
        Decidere pro libertate. Senec. Composer par transaction avec aucun pour conserver sa liberté.
    \
        Decidere, pro Exprimere. Quintil. Exprimer.
    II.
        Decido, decidis, decidi, penul. corr. decidere. Cic. Cheoir en bas, Tomber.
    \
        Decidere a, vel de spe. Liu. Estre frustré de son esperance, Decheoir de son esperance.
    \
        Decidit ouibus illis fructus omnis. Plaut. Elles ne portent plus de fruict.
    \
        Decidere ab archetypo. Plin. iun. Faillir à suyvre un patron.
    \
        Decidere spe, sine praepositione. Terent. Decheoir de son espoir ou de son esperance, Estre frustré de ce qu'on espere.
    \
        In vnius imperium ne res decidat admonemur. Cic. Ne tombe soubs la puissance d'un seul.

    Dictionarium latinogallicum > decido

  • 3 decido

    1.
    dē-cĭdo, cĭdi, 3, v. n. [cado], to fall off, fall down (class.).
    1.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    decido de lecto praeceps,

    Plaut. Cas. 5, 2, 48; so,

    anguis decidit de tegulis,

    Ter. Ph. 4, 4, 26:

    poma ex arboribus decidunt,

    Cic. de Sen. 19 fin.; cf.:

    e flore guttae,

    Ov. M. 9, 345:

    equo,

    Caes. B. G. 1, 48, 6;

    for which ex equo (in terram),

    Nep. Eum. 4;

    and ab equo (in arva),

    Ov. Ib. 259:

    summo toro,

    id. F. 2, 350:

    arbore glandes,

    id. M. 1, 106:

    caelo,

    Plin. 37, 10, 59, § 164; so,

    caelo,

    id. 2, 52, 53, § 138:

    in terras imber,

    Lucr. 6, 497; so,

    imber,

    Hor. Ep. 1, 14, 29:

    celsae turres graviore casu,

    id. Od. 2, 10, 11:

    comae,

    id. ib. 4, 10, 3 et saep.:

    montium decidentium moles,

    Plin. Ep. 8, 17, 3:

    (volucris) decidit in terram,

    Ov. M. 12, 569;

    so in terras sidus,

    id. ib. 14, 847:

    in puteum foveamve auceps,

    Hor. A. P. 458:

    in lacum fulmen,

    Suet. Galb. 8:

    in dolia serpens,

    Juv. 6, 432:

    in casses praeda,

    Ov. A. A. 2, 2:

    in laqueos suos auceps,

    id. Rem. Am. 502:

    in turbam praedonum hic fugiens,

    Hor. S. 1, 2, 42:

    in praeceps,

    Ov. M. 12, 339:

    ad pedes tunica,

    Suet. Aug. 94. —
    B.
    Pregn. (like cado and concido), to fall down dead, to sink down, to die (in class. Lat. only poet.):

    morbo decidunt,

    Plaut. Trin. 2, 4, 143:

    nos ubi decidimus, Quo pater Aeneas,

    Hor. Od. 4, 7, 14:

    scriptor abhinc annos centum qui decidit,

    id. Ep. 2, 1, 36:

    decidit exanimis vitamque reliquit in astris,

    Verg. A. 5, 517; cf. Stat. Th. 8, 125; and id. ib. 9, 755: (nupta) Decidit;

    in talum serpentis dente recepto,

    Ov. M. 10, 10.
    II.
    Trop., to fall, drop, fall away, fail, sink:

    quanta de spe decidi!

    Ter. Heaut. 2, 3, 9;

    for which quanta spe decidi!

    id. ib. 4, 8, 11; Suet. Oth. 5;

    and a spe societatis Prusiae,

    Liv. 37, 26:

    ex astris,

    Cic. Att. 2, 21, 4 (cf.: astrum, no. II. B. fin.):

    ego ab archetypo labor et decido,

    Plin. Ep. 5, 10, 1:

    eo decidit ut exsul de senatore fieret,

    has fallen so low, id. ib. 4, 11, 1: oculis captus in hanc fraudem decidisti (cf. katapiptein), Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101:

    ad eas rei familiaris angustias decidit, ut, etc.,

    Suet. Claud. 9 fin.; cf.:

    huc decidisse cuncta, ut, etc.,

    Tac. A. 3, 59:

    ficta omnia celeriter tamquam flosculi decidunt,

    perish, Cic. Off. 2, 12 fin.:

    non virtute hostium sed amicorum perfidia decidi,

    am fallen, defeated, Nep. Eum. 11 fin.:

    an toto pectore deciderim,

    wholly banished from her affections, Tib. 3, 1, 20 (cf. ek thumou peseein, Hom. Il. 23, 595):

    qui huc deciderunt,

    into this illness, Cels. 3, 21 fin.:

    in hydropa,

    id. ib. med.: in maximis necessitatibus, ad quas libidine deciderat, Schol. Juv. 5, 3.
    2.
    dē-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off.
    I.
    Lit. (rare in ante-Aug. per.; more freq. abscīdo;

    not in Caes.): taleas oleaginas tripedaneas,

    Cato R. R. 45:

    collum,

    Plaut. Merc. 2, 2, 37:

    aures,

    Tac. A. 12, 14:

    virgam arbori,

    id. G. 10:

    caput,

    Curt. 7, 2;

    prov.: pennas,

    to clip the wings, Hor. Ep. 2, 2, 50:

    malleolum,

    Plin. 17, 21, 35, § 162:

    filicem nascentem falce,

    Col. 2, 2, 13; Sil. 4, 389 et saep.—
    B.
    Transf., to cudgel, beat soundly:

    aliquem verberibus decidere,

    Dig. 47, 21, 2.
    II.
    Trop., to decide a disputed, or, indeed, any matter (qs. to cut the knot; cf.:

    dirimo and secare lites, res,

    Hor. Ep. 1, 16, 42; id. Sat. 1, 10, 15); to determine, settle, terminate, put an end to (class., most freq. in judic. lang.; cf.: transigo, paciscor).
    (α).
    With acc.: damnum, XII. Tab. 12, 4; Gai. Inst. 4, 37; 4, 45:

    quibus rebus actis atque decisis,

    Cic. Verr. 2, 5, 45 fin.; cf.:

    decisa negotia,

    Hor. Ep. 1, 7, 59:

    res transactione decisa,

    Dig. 5, 2, 29;

    and jam decisa quaestio,

    ib. 18, 3, 4:

    decidis statuisque tu, quid iis ad denarium solveretur,

    Cic. Quint. 4, 17; id. Rosc. Com. 11, 32; Dig. 47, 2, 63; cf. ib. 9, 4, 22, § 4:

    hoc loco praeter nomen cetera propriis decisa sunt verbis,

    i. e. decidedly, clearly expressed, Quint. 8, 6, 47: ego pol istam jam aliquovorsum tragulam decidero, I will now dispose of this dart one way or another, i. e. I will now put an end to this attack, these tricks, Plaut. Casin. 2, 4, 18.—
    (β).
    With praepp.:

    cum aliquo,

    Cic. Verr. 2, 2, 32, § [p. 520] 79; 2, 1, 48, § 125; id. Rosc. Am. 39, 114; Plin. 7, 40, 41, § 130:

    non erit uncia tota, decidat tecum qua pater ipse deum,

    for which Jupiter may compound with you, Mart. 9, 4, 6; cf.:

    cum patrono pecuniā,

    Dig. 12, 6, 26, § 12:

    de rebus,

    Cic. Quint. 5, 19; id. Rosc. Com. 12, 35 sq.; id. Att. 1, 8; Just. 31, 7: decidere jactu coepit cum ventis, to compound with the winds by throwing overboard (the cargo), Juv. 12, 33.—
    (γ).
    Absol.:

    in jugera singula ternis medimnis,

    Cic. Verr. 2, 3, 48; id. Rosc. Com. 36; Aur. Vict. de Vir. Ill. 56, 4.—
    B.
    To cut down, reduce, diminish:

    ad tertiam partem vectigal,

    Lampr. Alex. Sev. 38.

    Lewis & Short latin dictionary > decido

  • 4 coerceo

    cŏ-ercĕo, cui, cĭtum, 2, v. a. [arceo], to enclose something on all sides or wholly, to hold together, to surround, encompass:

    qui (mundus) omnia complexu suo coërcet et continet,

    Cic. N. D. 2, 22, 58; cf. id. ib. 2, 40, 101; Ov. M. 1, 31:

    quā circum Galli lorica coërcet,

    where the Gallic coat of mail encloses, Lucr. 6, 954; cf.

    of a band holding the hair together,

    Ov. M. 1, 477; 2, 413; Hor. C. 2, 19, 19; 1, 10, 18:

    est animus vitaï claustra coërcens,

    holding together the bands of life, Lucr. 3, 396.—
    B.
    Esp. with the access. idea of hindering free motion by surrounding; to restrain, confine, shut in, hold in confinement, repress (freq. and class.):

    (amnis) nullis coërcitus ripis,

    Liv. 21, 31, 11; cf. Ov. M. 1, 342:

    (aqua) jubetur ab arbitro coërceri,

    to be kept in, repressed, Cic. Top. 9, 39 (cf., just before, the more usual arcere, v. arceo, II.); Dig. 43, 22, 1, §§ 6 and 8;

    47, 11, 10: impetum aquarum,

    Curt. 8, 13, 9.—Of pruning plants:

    vitem serpentem multiplici lapsu et erratico, ferro amputans coërcet ars agricolarum,

    Cic. Sen. 15, 52;

    so of the vine,

    Col. 3, 21, 7; 4, 1, 5; Quint. 9, 4, 5; cf. id. 8, 3, 10.—Hence, sacrum (lucum), to trim, clip, Cato, R. R. 139:

    quibus (operibus) intra muros coërcetur hostis,

    Liv. 5, 5, 2:

    (mortuos) noviens Styx interfusa coërcet,

    Verg. A. 6, 439; cf.:

    Tantalum atque Tantali Genus coërcet (Orcus),

    Hor. C. 2, 18, 38:

    carcere coërcere animalia,

    Plin. 10, 50, 72, § 141:

    Hypermnestra... gravibus coërcita vinclis,

    Ov. H. 14, 3; cf.: eos morte, exsilio, vinclis, damno coërcent, [p. 360] Cic. Off. 3, 5, 23:

    aliquem custodiā,

    Dig. 41, 1, 3, § 2:

    Galliae Alpibus coërcitae,

    Plin. 12, 1, 2, § 5:

    miles coërcitus in tot receptis ex potestate hostium urbibus,

    Liv. 36, 24, 7.— Poet.: Messapus primas acies, postrema coërcent Tyrrhidae juvenes, hold together, i. e. command, lead on, Verg. A. 9, 27.—
    II.
    Trop.,
    A.
    Of discourse, to keep within limits, control, confine, restrain, limit (syn.:

    contineo, cohibeo): ut (nos) quasi extra ripas diffluentes coërceret,

    Cic. Brut. 91, 316; cf. id. Fin. 2, 1, 3; Quint. 12, 1, 20; 9, 2, 76; 10, 4, 1;

    and, the figure taken from bridling or curbing horses (cf.: frenisque coërcuit ora,

    Ov. M. 5, 643; and:

    spumantiaque ora coërcet,

    id. ib. 6, 226):

    exsultantia,

    Quint. 10, 4, 1; cf. id. 10, 3, 10:

    Augustus addiderat consilium coercendi intra terminos imperii,

    Tac. A. 1, 11.—Of words bound by measure:

    numeris verba coërcere,

    Ov. P. 4, 8, 73.—But most freq.,
    B.
    Morally, to hold some fault, some passion, etc., or the erring or passionate person in check, to curb, restrain, tame, correct, etc. (syn.:

    contineo, cohibeo, refreno, reprimo, domo): cupiditates,

    Cic. de Or. 1, 43, 194; Quint. 12, 2, 28:

    temeritatem,

    Cic. Tusc. 2, 21, 47:

    improbitatem,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 208:

    rabiem gentis,

    Liv. 41, 27, 4:

    faenus,

    id. 32, 27, 3:

    procacitatem hominis manibus,

    Nep. Timol. 5, 2:

    suppliciis delicta,

    Hor. S. 1, 3, 79 al.:

    aliquid poenae aut infamiae metu,

    Cic. Fin. 2, 22, 73:

    omnibus modis socios atque cives,

    Sall. C. 29 fin.:

    genus hominum neque beneficio, neque metu coërcitum,

    id. J. 91, 7:

    duabus coërcitis gentibus,

    Liv. 31, 43, 4; 39, 32, 11; Caes. B. C. 1, 67:

    verberibus potius quam verbis,

    Varr. R. R. 1, 17, 5; so Cic. Cat. 1, 1, 3; id. Off. 3, 5, 23;

    v. A. supra: pueros fuste,

    Hor. S. 1, 3, 134; Tac. G. 25:

    incensum ac flagrantem animum,

    id. Agr. 4:

    licentiam,

    id. H. 1, 35.— Poet.:

    carmen, quod non Multa dies et multa litura coërcuit,

    corrected, finished, Hor. A. P. 293.

    Lewis & Short latin dictionary > coerceo

  • 5 vindico

    āvī, ātum, āre (ere LXIIT ap. AG) [ vindex ]
    1) заявлять претензию, обращаться с требованием, требовать (по суду) (sibi aliquid C)
    v. aliquem in libertatem C, L — требовать свободы для кого-л.
    aliquis vindicatur spondentibus propinquis L — кто-л. отпускается на свободу на поруки родственников
    aliquis vindicatur in posterum diem L — притязания на чью-л. свободу откладываются до следующего дня
    2) (тж. v. sibi T) присваивать себе (decus belli ad se O; ubi rem meam invenio, ibi vindico Dig)
    3) восстанавливать, вновь принимать ( antiquam faciem O)
    4) (тж. v. in libertatem Cs etc.) отпускать на волю ( aliquem Dig); освобождать (Galliam Cs; virginem ad saxa revinctam O; aliquem ab omnibus vitiis C)
    v. aliquem ex dominatu alicujus in libertatem C — освободить кого-л. от чьего-л. господства
    5)
    а) охранять, оберегать, защищать, спасать (civem a miseriis C; aliquem a verberibus C; aliquem Grajorum armis V)
    laudem alicujus ab oblivione v. C — спасти чью-л. славу от забвения
    6) налагать наказание, наказывать, карать ( maleficia C)
    in aliquem sevēre v. C — строго покарать кого-л.
    v. in aliquem C, Ap — принимать (суровые) меры против кого-л.
    v. mortem alicujus Sl — отомстить за чью-л. смерть
    v. se ab aliquo Sen и de aliquo PJ — мстить кому-л.
    9) требовать, устанавливать
    «Trasimenum» pro «Tarsimeno» v. Q — установить (принять правописание) «Trasimenum» вместо «Tarsimenum»
    10) посвящать, отдавать ( partem noctium studiis Sen)

    Латинско-русский словарь > vindico

  • 6 caecidi

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caecidi

  • 7 caedo

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caedo

  • 8 concutio

    con-cŭtĭo, cussi, cussum, 3, v. a. [quatio, as cur = quāre].
    I.
    To strike one upon another, to strike together (rare): utrum cavae manus concutiantur, an planae, Sen. Q. N. 2, 28, 1:

    concussā manu dare signa,

    Ov. M. 11, 465:

    frameas,

    Tac. G. 11.—
    II.
    To shake violently, to shake, agitate (freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit. (mostly poet.): concutit ungula terram, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 419 Vahl.): tonitru concussa aequora caeli, Att. ap. Non. p. 505, 8 (Trag. Rel. v. 224 Rib.); cf.:

    templa caeli summa sonitu (in a parodying of pathos),

    Ter. Eun. 3, 5, 42; cf.:

    serena caeli sonitu,

    Lucr. 2, 1101; 6, 358:

    grandi tonitru concussa repente Terra,

    id. 5, 551; cf. id. 6, 544:

    terra ingenti motu concussa est,

    Liv. 3, 10, 6; Ov. M. 8, 781:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236: concusso terrae motu theatro, * Suet. Ner. 20:

    moenia,

    Ov. M. 13, 175:

    freta,

    id. ib. 6, 691;

    7, 201: undas,

    id. ib. 8, 605:

    artus,

    Lucr. 5, 1076; 6, 595; cf. id. 2, 949:

    corpora risu,

    id. 1, 918; 2, 976; cf. Juv. 3, 101; Quint. 6, 3, 9:

    caput,

    Ov. M. 2, 50:

    caesariem,

    id. ib. 1, 179; cf.

    comam,

    id. F. 2, 846:

    tempora,

    id. M. 13, 644:

    manum,

    id. ib. 11, 465:

    pectus,

    id. ib. 2, 755:

    arma manu,

    to hurl, id. ib. 1, 143; 7, 130; cf.:

    tela lacertis,

    id. ib. 12, 79:

    te certo arcu,

    to hit surely, Prop. 1, 7, 15:

    inmissis aurigae undantia lora Concussere jugis,

    Verg. A. 5, 147:

    in calicibus concussis,

    Plin. 35, 16, 55, § 193 Sillig N. cr.:

    munimenta arietibus admotis,

    Curt. 8, 2, 22:

    aures Caesaris concutit fragor,

    Luc. 6, 163:

    corpus concutit gestatio,

    Sen. Ep. 15, 6:

    pectora planctu,

    Stat. S. 5, 1, 179.— Pass.:

    quorum (ignium) ictu concuti aera verum est,

    Plin. 2, 43, 43, § 112:

    corpus concutitur gestatione,

    Cels. 3, 21:

    majore cachinno Concutitur,

    Juv. 3, 100:

    concutitur sanguis,

    Lucr. 3, 249.—Esp. in part. perf.:

    mugitibus aether,

    Verg. G. 3, 151:

    risu tremulo (ora),

    Lucr. 1, 919; 2, 976:

    rates,

    shattered, Ov. P. 2, 3, 59:

    coma,

    id. F. 2, 846:

    corpus vulnere,

    Stat. S. 3, 4, 70:

    fores,

    Ov. Am. 1, 6, 50:

    ilex,

    Verg. G. 4, 81:

    quercus,

    id. ib. 1, 159:

    materies per artus,

    Lucr. 2, 949:

    Lyrnesia moenia dextrā,

    Ov. M. 13, 175:

    mons,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 53:

    paries,

    Dig. 39, 2, 18, § 11:

    remo concusso tollere ratem,

    Val. Fl. 1, 340.— With Gr. acc.:

    pectus concussa crebris verberibus,

    Luc. 2, 335.—
    2.
    Se, to examine by shaking one's self; the figure taken from the searching of a thief, etc., by shaking his garments; hence, trop. equiv. to search, examine (cf. excutio):

    te ipsum Concute, num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35 Orell. ad loc. and cf. B. 3. infra.—
    B.
    Trop.
    1.
    To shake the power of, shake to its foundation, to shatter, cause to waver, to impair, disturb, distract:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; Plin. Pan. 6, 3:

    provincias magnis momentis,

    Vell. 2, 78:

    regnum,

    Liv. 33, 19, 1:

    orbem,

    Tac. H. 1, 16:

    opes Lacedaemoniorum,

    Nep. Epam. 6, 4:

    provincias magnis molimentis,

    Vell. 2, 78, 1:

    concusso jam et paene fracto Hannibale,

    Liv. 28, 44, 11:

    domum,

    Tac. H. 3, 45:

    concussā Transrhenanorum fide,

    id. ib. 5, 25:

    nondum concusso senatusconsulto,

    id. A. 14, 43:

    imperium Persarum,

    Curt. 4, 14, 20; cf. Plin. Ep. 10, 114 (115), 3:

    concussa fides,

    Luc. 1, 182.—
    2.
    To shake in feeling, to agitate violently.
    a.
    Usually, to put in fear, terror, or anxiety, to terrify, alarm, trouble:

    terrorem metum concutientem definiunt,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    consules declarantur M. Tullius et C. Antonius, quod factum primo populares conjurationis concusserat,

    Sall. C. 24, 1:

    populum Romanum terrore Numantini belli,

    Vell. 2, 90, 3; Quint. 4, 2, 37:

    urbem,

    Verg. A. 4, 666:

    totam Asiam,

    Curt. 4, 1, 20:

    ingens barbaros pavor concusserat,

    id. 8, 2, 24:

    casu concussus acerbo,

    Verg. A. 5, 700; Tac. H. 2, 99 fin.:

    extemplo turbati animi concussaque vulgi Pectora,

    Verg. A. 11, 451. — Poet. in a Greek constr.:

    casu animum concussus amici,

    Verg. A. 5, 869:

    hoc concussa metu mentem Juturna virago,

    id. ib. 12, 468; so Hor. S. 2, 3, 295.—
    (β).
    In the jurists: aliquem, to terrify one by threats, etc., in order to extort money from him, Dig. 1, 18, 6, § 3; Paul. Sent. 5, 25, 12; Cod. Th. 9, 27, 6; cf. concussio, II., concussor, and concussura.—
    b.
    In gen., of any excitement of the passions: magnum et summum est deoque vicinum, non concuti. Hanc stabilem animi sedem Graeci euthumian vocant... ego tranquillitatem voco, Sen. Tranq. 2, 3:

    hoc agite: Poenas petite violatae Stygis: Concutite pectus,

    Sen. Herc. Fur. 105.—
    3.
    To urge, excite, rouse to activity, = excitare, commovere (rare and not ante-Aug.):

    fecundum concute pectus,

    Verg. A. 7, 338:

    tu concute plebem,

    Petr. Poet. 124, 288:

    se concussere ambae,

    Juv. 10, 328:

    non leviter se Numidia concussit,

    Flor. 3, 1, 2.—Hence, * concussus, a, um, P. a., stirred up, restless:

    Pallas aliquanto concussior,

    Mart. Cap. 4, § 332.

    Lewis & Short latin dictionary > concutio

  • 9 quaestio

    quaestĭo, ōnis, f. [quaero], a seeking.
    I.
    In gen. (Plautin.):

    cave, fuas mi in quaestione,

    lest you suffer yourself to be to seek, lest I have to look after you, Plaut. Pers. 1, 1, 52:

    tibi ne in quaestione essemus,

    id. Capt. 2, 2, 3; id. Ps. 2, 2, 68.—
    II.
    In partic., an inquiry, investigation, a questioning, question, subject of inquiry:

    quaestio est appetitio cognitionis, quaestionisque finis inventio,

    Cic. Ac. 2, 8, 26; 2, 36, 115:

    quae veri simillima (sententia sit), magna quaestio est,

    id. Tusc. 1, 11, 23; id. Fin. 2, 11, 34:

    rem in disceptationem quaestionemque vocare,

    to investigate, id. de Or. 3, 32, 129:

    res in quaestione versatur,

    is under investigation, id. Clu. 58, 159:

    de moribus ultima fiet quaestio,

    Juv. 3, 141:

    res in quaestionem venit,

    comes under investigation, Quint. 5, 14, 16:

    modo aliquam quaestionem poëticam ei proponeret,

    Nep. Att. 20, 2; cf. Cic. Att. 7, 19 fin.; Sen. Ben. 5, 8, 6; id. Ep. 48, 1; Suet. Tib. 56:

    quaestionem instituere,

    to institute an investigation, Quint. 7, 1, 6:

    quaestionem solvere,

    Sen. Ep. 48, 11; Quint. 5, 10, 26.—
    2.
    A public judicial investigation, examination by torture, a criminal inquiry, inquisition; the crime is usu. constr. with de:

    cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset,

    instituted a trial for assassination, Cic. Fin. 2, 16, 54:

    verberibus ac tormentis quaestionem habuit pecuniae publicae,

    id. Phil. 11, 2, 5:

    quaestionem mortis paternae de servis paternis habere,

    id. Rosc. Am. 28, 78:

    quaestionem fugitare,

    id. ib. 28, 78:

    servos in quaestionem polliceri,

    id. ib. 28, 77:

    quaestionem ferre in aliquem,

    to appoint, institute, make a motion for, id. de Or. 1, 53, 227:

    habere ex aliquo,

    Liv. 33, 28:

    facere alicui,

    against any one, Dig. 34, 3, 20:

    quaestionem de furto constituere,

    Cic. Clu. 64, 181:

    quaestionem instituere de morte alicujus,

    id. ib. 64, 181:

    quaestionem de morte viri habere,

    id. ib. 65, 182;

    63, 176: quaestionem habere de servis in caput filii,

    id. ib. 63, 176:

    ad quaestionem abripi,

    to examination by torture, id. ib. 33, 89:

    alicui servum in quaestionem ferre,

    id. ib. 64, 181:

    postulare servum in quaestionem,

    id. ib. 64, 181:

    quaestiones severius exercere,

    Liv. 9, 34:

    quaestioni praeesse,

    to conduct a trial as judge, Cic. Rosc. Am. 4, 11: quaestiones perpetuae, the inquisitions concerning certain crimes (repetundarum, majestatis, de falso, de sicariis, de injuriis, etc.), conducted annually, after 605 A. U. C., by a standing commission, and presided over by the prætor, Cic. Brut. 27, 106:

    judex quaestionis,

    the director of the criminal court under the presidency of the prætor, id. Clu. 54, 148; 33, 89; id. Brut. 76, 264:

    quaestiones extraordinariae,

    trials out of the common course, held under a special commission, Liv. 39, 14; so,

    quaestio nova,

    Cic. Mil. 5, 13:

    A QVAESTIONIBVS,

    an attendant in examinations, a torturer, inquisitor, Inscr. Grut. 545, 6; 560, 1. —
    B.
    Transf.
    1.
    The court, the judges:

    dimittere eo tempore quaestionem,

    Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74:

    totam quaestionem a severitate ad clementiam transtulit,

    Val. Max. 8, 1, 6.—
    2.
    The subject of investigation, the matter, case, question:

    perdifficilis et perobscura quaestio est de naturā deorum,

    Cic. N. D. 1, 1, 1:

    dividere totam de dis immortalibus quaestionem in partis quattuor,

    id. ib. 2, 1, 3:

    quaestio proposita,

    Quint. 9, 2, 39.—
    b.
    In partic., in rhet.
    (α).
    The rhetorical subject of debate: quaestionum duo sunt genera: alterum infinitum, alterum definitum. Definitum est, quod hupothesin Graeci, nos causam: infinitum, quod thesin illi appellant, nos propositum possumus nominare, Cic. Top. 21, 79. —
    (β).
    The main point in a disputed matter, the issue in a cause: quaestio est quae ex conflictione causarum gignitur controversia, hoc modo: Non jure fecisti: jure feci. Causarum autem haec est conflictio, in quā constitutio constat;

    ex eā igitur nascitur controversia, quam quaestionem dicimus, hoc modo: jurene fecerit,

    Cic. Inv. 1, 13, 18; cf. id. ib. 1, 6, 8.—
    (γ).
    A question, a disputed point, quaestio est, it is doubtful, may be disputed:

    sapientia efficit sapientis sola per se: beatos efficiat necne sola per se quaestio est,

    Cic. Top. 15, 60; id. Tusc. 4, 13, 29; id. Inv. 2, 20, 60:

    quaestio est, an, etc.,

    Quint. 7, 3, 22; cf.:

    nulla quaestio est,

    Aug. Retract. 1, 19, 6; cf.

    also: in quaestione est,

    Plin. 11, 17, 18, § 57; 10, 22, 27, § 52:

    quaestionis est immensae,

    id. 7, 28, 29, § 101; 28, 2, 3, § 10.

    Lewis & Short latin dictionary > quaestio

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»